Сандық басқару станоктарының істен шығуының анықтамасын және ақауларды санау принципін білесіз бе?

I. Сәтсіздіктердің анықтамасы
Заманауи өңдеу өнеркәсібіндегі негізгі жабдық ретінде сандық басқару станоктарының тұрақты өнімділігі шешуші мәнге ие. Төменде сандық басқару станоктарының әртүрлі ақауларының егжей-тегжейлі анықтамалары берілген:

1. Сәтсіздік
   Сандық басқару станок өзінің белгіленген функциясын жоғалтқанда немесе оның өнімділік индексі көрсетілген шектен асып кетсе, ақаулық орын алды. Бұл станоктың әдетте жоспарланған өңдеу тапсырмаларын орындай алмайтынын білдіреді немесе өңдеу кезінде дәлдіктің төмендеуі және қалыптан тыс жылдамдық сияқты өнімдердің сапасы мен өндіріс тиімділігіне әсер ететін жағдайлар бар. Мысалы, дәл бөлшектерді өңдеу кезінде, егер сандық басқару станокының орналасу дәлдігі кенет төмендесе, нәтижесінде бөлшек өлшемі рұқсат етілген диапазоннан асып кетсе, станокта ақау бар екенін анықтауға болады.
2. Байланысты сәтсіздік
   Белгіленген шарттарда сандық басқару станокын пайдаланған кезде станоктың өзінің сапа ақауынан туындаған ақау байланысты ақау деп аталады. Бұл әдетте станокты жобалаудағы, жасаудағы немесе құрастыру процесіндегі ақауларға байланысты, нәтижесінде қалыпты пайдалану кезінде ақаулар болады. Мысалы, егер станоктың беріліс бөліктерінің конструкциясы негізсіз болса және ұзақ уақыт жұмыс істегеннен кейін шамадан тыс тозу пайда болса, осылайша станоктың дәлдігі мен тұрақтылығына әсер етсе, бұл байланысты бұзылуға жатады.
3. Байланыстырылмайтын сәтсіздік
   Дұрыс пайдаланбау, дұрыс техникалық қызмет көрсетпеу немесе байланысты сәтсіздіктерден басқа басқа сыртқы факторлардан туындаған ақаулық байланыссыз ақаулық деп аталады. Теріс пайдалану станокты шамадан тыс жүктеу және қате өңдеу параметрлерін орнату сияқты жұмыс процедураларына сәйкес жұмыс істемейтін операторларды қамтуы мүмкін. Дұрыс емес техникалық қызмет көрсету техникалық қызмет көрсету процесінде сәйкес емес керек-жарақтарды немесе әдістерді пайдалану болуы мүмкін, нәтижесінде станоктың жаңа ақаулары пайда болады. Сыртқы факторларға электр қуатының ауытқуы, қоршаған ортаның шамадан тыс жоғары немесе төмен температурасы, діріл және т.б. кіруі мүмкін. Мысалы, найзағай кезінде станоктың басқару жүйесі найзағай соғуы салдарынан зақымдалған болса, бұл байланыссыз істен шығуға жатады.
4. Үзіліссіз сәтсіздік
   Жөндеусіз шектелген уақыт ішінде функциясын немесе өнімділік көрсеткішін қалпына келтіре алатын сандық басқару станоктарының істен шығуы үзіліссіз ақаулар деп аталады. Бұл ақаулық түрі белгісіз және белгілі бір уақыт аралығында жиі орын алуы немесе ұзақ уақыт бойы болмауы мүмкін. Үзіліссіз ақаулардың пайда болуы әдетте электрондық компоненттердің тұрақсыз өнімділігі және нашар байланыс сияқты факторларға байланысты. Мысалы, егер станок жұмыс кезінде кенеттен қатып қалса, бірақ қайта іске қосқаннан кейін қалыпты жұмыс істей алатын болса, бұл жағдай үзіліссіз ақаулық болуы мүмкін.
5. Өлім сәтсіздігі
   Жеке қауіпсіздікке елеулі қатер төндіретін немесе елеулі экономикалық шығындарға әкелетін сәтсіздік өлімге әкелетін сәтсіздік деп аталады. Мұндай сәтсіздік орын алғаннан кейін, салдары көбінесе өте ауыр болады. Мысалы, егер станок жұмыс кезінде кенеттен жарылып кетсе немесе өртенсе немесе станоктың істен шығуы өңделген өнімдердің барлығын сындырып, үлкен экономикалық шығындарға әкеп соқтырса, бұлардың барлығы өлімге әкелетін ақауларға жатады.

1. Байланысты және байланыспаған сәтсіздіктерді жіктеу және санау
   Сандық басқару станоктарының әрбір істен шығуы байланысты ақаулық немесе байланыссыз ақаулық ретінде жіктелуі керек. Егер бұл байланысты сәтсіздік болса, әрбір сәтсіздік бір сәтсіздік ретінде есептеледі; байланысты емес сәтсіздіктерді есепке алмау керек. Себебі байланысты ақаулар станоктың өзінің сапа мәселелерін көрсетеді, ал байланысты емес ақаулар сыртқы факторлардың әсерінен болады және станоктың сенімділік деңгейін көрсете алмайды. Мысалы, егер станок оператордың дұрыс жұмыс істемеуі салдарынан соқтығысса, бұл байланыссыз ақаулық болып табылады және ақаулардың жалпы санына қосылмауы керек; егер басқару жүйесінің аппараттық ақауына байланысты станок қалыпты жұмыс істей алмаса, бұл байланысты ақаулық болып табылады және бір ақаулық ретінде есептелуі керек.
2. Көптеген функциялар жоғалған сәтсіздіктерді санау
   Егер станоктың бірнеше функциялары жойылса немесе өнімділік көрсеткіші белгіленген шектен асып кетсе және олардың бір себеппен туындағаны дәлелденбесе, онда әрбір элемент станоктың істен шығуы ретінде бағаланады. Егер бұл бірдей себеппен туындаса, станок тек бір ғана ақаулық тудырады деп есептеледі. Мысалы, станоктың шпиндельі айнала алмаса және беру жүйесі де істен шықса. Тексеруден кейін оның электр қуатының үзілуінен болғаны анықталды. Сонда бұл екі сәтсіздікті бір сәтсіздік деп бағалау керек; егер тексеруден кейін шпиндельдің істен шығуы шпиндель қозғалтқышының зақымдалуынан, ал беру жүйесінің істен шығуы трансмиссия бөліктерінің тозуына байланысты екені анықталса. Содан кейін бұл екі ақауды сәйкесінше станоктың екі ақауы ретінде бағалау керек.
3. Көптеген себептермен сәтсіздіктерді санау
   Егер станоктың функциясы жоғалса немесе өнімділік көрсеткіші белгіленген шектен асып кетсе және олар екі немесе одан да көп тәуелсіз істен шығу себептерінен туындаса, онда тәуелсіз ақаулық себептерінің саны станоктың істен шығу саны ретінде бағаланады. Мысалы, станоктың өңдеу дәлдігі төмендесе. Тексеруден кейін оның екі тәуелсіз себеппен туындағаны анықталды: құралдың тозуы және станоктың бағыттаушы рельсінің деформациясы. Содан кейін бұл станоктың екі ақауы ретінде бағалануы керек.
4. Үзіліссіз ақауларды санау
   Егер станоктың бір бөлігінде бірдей үзіліссіз істен шығу режимі бірнеше рет орын алса, ол станоктың бір ғана істен шығуы ретінде бағаланады. Себебі үзіліссіз ақаулардың пайда болуы белгісіз және сол негізгі ақаудан туындауы мүмкін. Мысалы, станоктың дисплей экраны жиі жыпылықтаса, бірақ тексеруден кейін аппараттық құралдың анық ақауы табылмайды. Бұл жағдайда, егер бірдей жыпылықтау құбылысы белгілі бір уақыт аралығында бірнеше рет орын алса, оны тек бір сәтсіздік деп бағалау керек.
5. Керек-жарақтардың және тозған бөлшектердің істен шығуын есептеу
   Белгіленген қызмет ету мерзіміне жеткен керек-жарақтарды және тозған бөлшектерді ауыстыру және шамадан тыс пайдалану салдарынан зақымдану ақаулық ретінде есептелмейді. Себебі керек-жарақтар мен тозған бөлшектер пайдалану кезінде уақыт өте келе бірте-бірте тозады. Оларды ауыстыру қалыпты техникалық қызмет көрсету тәртібі болып табылады және ақаулардың жалпы санына қосылмауы керек. Мысалы, станоктың құралы тозуына байланысты белгілі бір уақыт бойы пайдаланылғаннан кейін ауыстыру қажет болса, бұл істен шығуға жатпайды; бірақ егер құрал қалыпты қызмет ету мерзімі ішінде кенеттен үзілсе, бұл ақаулыққа жатады.
6. Өлімге әкелетін сәтсіздіктерді өңдеу
   Станокта өлімге әкелетін ақаулық орын алса және ол соған байланысты ақау болса, ол дереу сенімділік бойынша біліктіліксіз деп бағалануы керек. Өлімге әкелетін ақаудың орын алуы станокта елеулі қауіпсіздік қатерлері немесе сапа мәселелері бар екенін көрсетеді. Оны дереу тоқтатып, кешенді тексеру мен техникалық қызмет көрсету қажет. Сенімділікті бағалау кезінде өлімге әкелетін ақаулар әдетте біліктілігі жоқ күрделі элементтер ретінде қарастырылады және станоктың сенімділігін бағалауға айтарлықтай әсер етеді.
   Қорытындылай келе, сандық басқару станоктарының ақауларын анықтау және есептеу принциптерін дәл түсіну және сақтау станоктардың сенімділігін арттыру, өндіріс қауіпсіздігін қамтамасыз ету және өндіріс тиімділігін арттыру үшін үлкен мәнге ие. Дәл статистика және ақауларды талдау арқылы станоктардағы проблемаларды уақытында табуға болады және станоктардың өнімділігі мен сапасын жақсарту үшін тиімді жақсарту шараларын қолдануға болады.